BÀI 4: CHẤT ĐẠM
Đạm hay còn gọi là protein là chất căn bản cần cho sự sống của mọi tế bào. Đạm là thành phần quan trọng trong các mô cấu tạo, giúp bảo vệ cơ thể cũng như các tế bào mềm ở các cơ quan.
Thông thường, tỷ lệ chất đạm dinh dưỡng có trong cơ thể người từ 10% - 20% trọng lượng cơ thể.
Nếu không có chất đạm thì cơ thể con người không thể tăng trưởng và phát triển được, các cơ quan nội tạng cũng không hoạt động được. Đạm lưu hành trong máu dưới hình thức những kháng thể, hồng huyết cầu, kích thích tố và các loại diêu tố. Đạm cũng đóng vai trò là nguồn cung cấp nitrogen duy nhất, nitrogen là một chất rất cần thiết cho mọi sinh vật sống trên trái đất.
Cấu tạo: đạm (protein) là những phân tử sinh học hay đại phân tử, chứa một hoặc nhiều mạch các acid amin, liên kết với nhau bởi liên kết peptid. Các protein khác nhau chủ yếu do về trình tự các acid amin khác nhau, trình tự này do các nucleotide của gen quy định.
Trong tự nhiên có khoảng 20 acid amin, trong đó có 9 acid amin thiết yếu cơ thể không tự tạo ra được mà phải cung cấp từ bên ngoài, số còn lại gọi là acid amin không thiết yếu vì cơ thể có thể tự tổng hợp được.
Chín chức năng quan trọng của đạm đối với cơ thể:
i.Tăng trưởng và duy trì các mô
ii.Làm chất xúc tác cho các phản ứng hóa học trong cơ thể
iii.Dẫn truyền thông tin: truyền tín hiệu tới các tế bào và điều hành hệ thần kinh trung ương
iv.Định hình mô cấu trúc tế bào
v.Duy trì độ pH thích hợp cho cơ thể
vi.Cân bằng chất lỏng
vii.Tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch
viii.Vận chuyển chất dinh dưỡng
ix.Cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Phân loại
Chất đạm hình thành từ các chuỗi axit amin liên kết với nhau. Cơ thể người có trên 20 loại axit amin, trong đó 9 loại là thiết yếu, 7 loại bán thiết yếu và 5 loại không thiết yếu. Thức ăn từ động vật thường chứa tất cả các axit amin thiết yếu, còn nguồn từ thực vật thì không, vì vậy người ăn chay nên kết hợp nhiều nguồn đạm thực vật để có đủ axit amin thiết yếu. Một điều nữa cần chú ý là đạm động vật thường có cấu trúc phức tạp hơn đạm thực vật và do vậy cần nhiều thời gian, enzyme và năng lượng để phân giải sao cho cơ thể con người hấp thu được
1>Đạm động vật
Được gọi là “protein hoàn chỉnh”, xuất hiện dồi dào trong thịt bò, thịt gà, cá, trứng, sữa… Những sản phẩm từ động vật này chứa tất cả các axit amin thiết yếu mà cơ thể cần.
2>Đạm thực vật
Được gọi là “protein không hoàn chỉnh” vì chúng thường thiếu ít nhất một trong những axit amin thiết yếu. Những người ăn chay thường xuyên có thể khắc phục điều này bằng cách kết hợp đa dạng nhiều nguồn protein thực vật khác nhau.
Chế độ ăn
Mặc dù protein từ động vật có chất lượng cao hơn thực vật vì chúng chứa hầu hết các axit amin thiết yếu nhưng chúng ta cần kết hợp cả hai nguồn đạm này trong một chế độ ăn lành mạnh, cân bằng, đa dạng các loại thực phẩm.
Chế độ ăn cân bằng: quãng 10% đến 35% tổng lượng calories cung cấp cho cơ thể phải từ đạm. Tiêu chuẩn chất đạm hằng ngày được khuyến cáo là 0,8g cho mỗi kilogam trọng lượng. Tức là nếu bạn nặng 50kg thì mỗi ngày nên ăn 40g chất đạm, tương đương 150g thịt bò. Chú ý bạn nên ăn nhiều thứ khác cũng chứa đạm chứ không phải chỉ có thịt.
Link: https://safechat.com/post/3075002027143807373